... πιστεύοντας ότι ίσως ΔΕΝ ΕΓΕΝΝΗΘΗΚΕΝ ΑΚΟΜΗ Ο ΜΑΓΕΛΛΑΝΟΣ ΕΝΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ (Οδυσσέας Ελύτης)
Με τούτο το μεστό σε περιεχόμενο στίχο από το σκηνικό ποίημα «Μαρία Νεφέλη», αν ζούσε σήμερα ο μελωδός του νέου Ελληνισμού, ο Οδυσσέας Ελύτης, θα μας προέτρεπε να αντιμετωπίσουμε την αδυσώπητη πραγματικότητα που βιώνουμε και την οδυνηρές της συνέπειες. Και θα απέτρεπε τους Ταρτούφους της πολιτικής, όλους αυτούς τους ημιμαθείς που τους απολείπει το ακατάβλητο της ψυχής και το πολιτικό θάρρος, από το ύψος της αναίδειας και της κυνικής θρασύτητας τους, να «λειαίνουν» τον ξύλινο λόγο τους χρησιμοποιώντας ρήσεις του.
Με τούτο το μεστό σε περιεχόμενο στίχο από το σκηνικό ποίημα «Μαρία Νεφέλη», αν ζούσε σήμερα ο μελωδός του νέου Ελληνισμού, ο Οδυσσέας Ελύτης, θα μας προέτρεπε να αντιμετωπίσουμε την αδυσώπητη πραγματικότητα που βιώνουμε και την οδυνηρές της συνέπειες. Και θα απέτρεπε τους Ταρτούφους της πολιτικής, όλους αυτούς τους ημιμαθείς που τους απολείπει το ακατάβλητο της ψυχής και το πολιτικό θάρρος, από το ύψος της αναίδειας και της κυνικής θρασύτητας τους, να «λειαίνουν» τον ξύλινο λόγο τους χρησιμοποιώντας ρήσεις του.
Και πρώτιστα θα το απαγόρευε στον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος μάλιστα σε περίοπτη θέση στο γραφείο του επιδεικνύει μια φωτογραφία του με τον μεγάλο, ποιητή, όταν τον είχε συναντήσει την εποχή της... πολιτικής του νιότης.
Και θα τους απέτρεπε να χρησιμοποιούν τους στίχους και τις ρήσεις του, γιατί οι ρήσεις γενικώς των μεγάλων ανδρών, οι οποίοι υπήρξαν μάρτυρες αλήστων αληθειών του λαού τους, είναι μαρτυρίες που στέφουν και κραταιώνουν την ανθρώπινη δημιουργία. Και η ποιητική μαρτυρία του Οδυσσέα Ελύτη είναι μουσικός ύμνος και αναπαλμός των συγκινητικότερων στιγμών της συνείδησης, γιατί εκφράζει το μεταρσιωμένο λόγο των πραγμάτων και των βιωματικών καταστάσεων. Καθιστά δε την αντίληψη του χωροχρόνου ρυθμική και μουσική διάρκεια. Περιρρέει τη συνειδησιακή αμεσότητα με τα αειθαλή νήματα της μούσας και αποδεικνύει ότι η ποίηση είναι πραγματικά ύψιστη λειτουργία ζωής!
Με τον μελωδό του νέου Ελληνισμού θα ασχοληθεί σήμερα τούτη η γραφίδα, δύο μέρες πριν την πρώτη εκλογική αναμέτρηση, χωρίς να αγνοεί τις επιφατικές πολιτικές εξελίξεις και τους προεκλογικούς διαξιφισμούς, τα εκβιαστικά πολιτικά διλήμματα και τις αντιδράσεις των «γελωτοποιών» της πολιτικής, που όμως ανήκουν στη δικαιοδοσία της ευφάνταστης γραφίδας ενός επιθεωρησιογράφου.
Ο Ελύτης δεν είναι μελωδός του νέου Ελληνισμού, γιατί ζωγραφίζει ποιητικά το νεοελληνικό χώρο και τα μυστικά του. Αυτό δεν αρκεί. Εγκλείει και αγγέλλει συχνά το ιστορικό Ελληνισμό, αφού επικαλείται τον Όμηρο, τους Χριστιανούς υμνωδούς, το εορτολόγιο, τη μακραίωνη παράδοση της πατρίδας του. Ωστόσο, δεν φιλοσοφεί, ούτε και απαιτείται κάτι τέτοιο για να καταξιωθεί ο ποιητικός λόγος. Ό,τι προηγείται όμως αγγέλλει και βεβαιώνει καταξιωμένη θέα, διαθλάται ως ποιητική μαρτυρία με αξιοπρόσεκτη φορά.
Το λυρικό τραγούδι του Ελύτη είναι πλέρια ελληνικό. Ολόδροσο, με παιδική και στίλβουσα χάρη, συνομιλεί με τους αέρηδες, σκηνώνει αδιάστατα στο Αρχιπέλαγος, προσλαμβάνει τους ιριδισμούς των άφθονων χρωμάτων και αποχρώσεων και πεζεύει στην ηπειρωτική πατρίδα μετά το πότε νηφάλιο και πότε μεθυσμένο αρμένισμα στα αγαπημένα νησιά του Αρχιπέλαγους. Δεν του αρκεί όμως ο περίπλους, όσο γοητευτικός και ποιητικός κι αν είναι, κατασιγάζει για να ακούσει τους Ολύμπιους, ακροάζεται τους απόηχους του Τρωικού πολέμου, μελλίζει κάποιες αινιγματικές φράσεις Ελλήνων φιλοσόφων της Μικρασίας, στηθοσκοπεί το μήνυμα του αρχαίου Ελληνισμού.
Στο μεταίχμιο του ενθάδε και του επέκεινα, του εδώθε και του εκείθε, ο ποιητικός λόγος του Ελύτη στήνει την πρόσκαιρη σκηνή του γιατί, το ξέρει, σε λίγο, θα μετοικίσει. Ωστόσο, το τοπίο, οι ήχοι, τα χρώματα, οι φωνές, οι σάρκες και η παιδεία μυρίζουν Ελλάδα, με την οποία ο Ελύτης δένεται συνεχώς. Κι όμως, πέρα από το λυρισμό και από τις εξάρσεις υπάρχει κάτι σημαντικότερο, κάτι που καταξιώνει την ποίηση του Ελύτη και ουσιαστικά: Ο ποιητής γνωρίζει τη φωνή της πατρίδας και στις δύσκολες ώρες και στιγμές της, στο μέτωπο, στον πόνο, στο σπαραγμό, στη δοκιμασία. Και εκεί βρίσκει τη δύναμη να την υμνήσει, γιατί τη βλέπει μαχόμενη, ζωντανή, μεταρσιωμένη. Μελωδός του νέου Ελληνισμού, χωρίς ωστόσο να είναι ποιητής διθυράμβων ή ραψωδός, έδωσε ωραιότατους στίχους που κρατύνουν το φρόνημα και αναγεννούν μακάριους και γλυκοιμισμένους πόθους...
Υπάρχει όμως και η άλλη φωνή του ποιητή, η οποία νεύει, σιγοπροβάλλει, αλλά δεν προφταίνει να μιλήσει. Τα ρόδα, οι άνεμοι και οι γαλάζιες ακτές την πνίγουν ή μάλλον την καθιστούν λυγερή, έτοιμη να ντυθεί το μανδύα του λυρισμού. Γι'αυτό ακριβώς η τραγικότητα, όσο κι αν φαίνεται στον κόσμο του ποιητή, είναι ισχνή, σχεδόν απούσα, πέρα από τις υποσχόμενες νύξεις της. Αν βέβαια βαθύνουμε στο απώτερο μήνυμα του Ελύτη, θα δούμε πως προσέλαβε τόσο έντονα τον Ελληνισμό και ιδιαίτερα το σύγχρονο, που αυτή η πρόσληψη προσφέρει στην ποίηση του αυτοδυναμία και την κάνει θαυμαστή μαρτυρία.
Ο ποιητής δεν είναι μόνο ηλιοπότης, είναι επόπτης της μεταφυσικής της αίσθησης. Είναι ποιητής κι αυτό σημαίνει πως συγκλονίζεται από τα ιστορικό συμβαίνον, χωρίς να ξεχνιέται στις απλές λυρικές περιχύσεις. Είναι άξιος της ποιητικής ακροβασίας!
Εκλογές την Κυριακή, κι ας «συγκλονιστούμε» κατά το ελάχιστον από το «ιστορικό συμβαίνον». Κι ας μας διαπεράσει η ρήση του Ελύτη, που εικονογραφεί τούτο το κείμενο και αποτελεί την πλέον δυναμική προτροπή, για την απαλλαγή από την πολιτική «βαρβαρότητα». Όλα πλέον είναι στο χέρι μας, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα ως απότοκο της απάθειας και του Μυθριδατισμού μας, ως πρόσχημα για τη φοβική μας στάση...
Ας κάνουμε επιτέλους άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά, διότι αν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι έξω απ’ τη Γη ποτέ σου δεν θα μπορέσεις να σταθείς επάνω της
Εκλογές την Κυριακή, κι ας «συγκλονιστούμε» κατά το ελάχιστον από το «ιστορικό συμβαίνον». Κι ας μας διαπεράσει η ρήση του Ελύτη, που εικονογραφεί τούτο το κείμενο και αποτελεί την πλέον δυναμική προτροπή, για την απαλλαγή από την πολιτική «βαρβαρότητα». Όλα πλέον είναι στο χέρι μας, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα ως απότοκο της απάθειας και του Μυθριδατισμού μας, ως πρόσχημα για τη φοβική μας στάση...
Ας κάνουμε επιτέλους άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά, διότι αν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι έξω απ’ τη Γη ποτέ σου δεν θα μπορέσεις να σταθείς επάνω της
[ΠΗΓΗ: Στυλιανός Σύρμογλου, από τη σελίδα του στο Facebook- η ανάγνωση μπορεί να συνοδεύεται με τους ήχους από τα ΜΑΘΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ του Λουκιανού Κηλαηδόνη: http://youtu.be/yuW2ObkntzI ]