Ο οικουμενικός Αιγυπτιώτης καλλιτέχνης Κωνσταντίνος Ξενάκης συντάσσεται με την τελευταία ελληνική τραγωδία χωρίς διαφαινόμενη κάθαρση λόγω οικονομικής κρίσης και αποχωρίζεται τα επτά χρώματα της ίριδας. Δεν τα χρειάζεται, αφού ο πόνος και ο θρήνος φορούν τα μαύρα ενδύματα του γυναικείου πένθους. Γι'αυτό βουτάει το χρωστήρα και το πενάκι του στο μαύρο του «σκληρού» ακριλικού που στεγνώνει γρήγορα, γιατί η καταγγελία είναι ανυπόμονη και δεν μπορεί να περιμένει.
«Ελλάδα 28-12-31 μ.Χ.», έργο του Κωνσταντίνου Ξενάκη
Το κεντρικό έργο της έκθεσης «Νο Way Out-Εικαστικές Καταγραφές: Χάρτες και Κώδικες» - στην γκαλερί Citronne στην παραλία του Πόρου- είναι η σημερινή και εν πολλοίς κατεστραμμένη Ελλάδα, η οποία έχει χάσει τον προσανατολισμό της, μετά το δόγμα του σοκ, καθώς πλέον αναδύονται στην επιφάνεια όλες οι ελληνικές αντιφάσεις και αντιθέσεις. Συνολικά εκτίθενται είκοσι έργα: λάδια, κολάζ, χάρτες, βιβλία-αντικείμενα.
Γύρω από το «ελληνικό» έργο διαστάσεων 100x100 εκ. «τρέχουν» οι στίχοι του Κώστα Βάρναλη («Εδώ 'ναι η στάχτη ενός λαού, που ήταν αιώνια φλόγα») και του Γιώργου Σεφέρη («Η Ελλάδα η χώρα των παράλληλων μονολόγων»). Όμως, το εικαστικό έργο σφραγίζεται από το σχόλιο του Αιγύπτιου ιερέα στον Σόλωνα, όπως το καταγράφει ο Πλάτων στο φιλοσοφικό του διάλογο «Τίμαιος»: «Ελληνες αεί παίδες εστε, γέρων δε Ελλήνων ουκ έστιν».
Η υπογραφή τού καλλιτέχνη, η ημερομηνία και το έτος γέννησής του: «Αυτή η Ελλάδα δημιουργήθηκε στις 28 - 12 - 31 μ.Χ. στις 6 το πρωί (CON.ΧΕΝ.)».
Το όλο σκεπτικό έρχεται ως συνέχεια της ομότιτλης έκθεσης του Κωνσταντίνου Ξενάκη, που οργάνωσε η γκαλερί Cintronne -σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Τατιάνας Σπινάρη-Πολλάλη-, σε συνεργασία με τη Μόνιμη Αντιπρσωπεία στον ΟΟΣΑ (Διεθνής Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), στο Παρίσι.
Τα «αδιέξοδα» ξενάκεια έργα αναπτύσσονται γύρω από τον άξονα Επανάληψη/Αντιπαράθεση/Υπέρθεση (reception/ iyxtaposition/ superposition), που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κωδικοποιημένη εικόνα του σύγχρονου πολιτισμού. Τα σύμβολα-κώδικες συναντώνται με τρόπο που λειτουργεί υπό την πίεση του χάους, και αφού δημιουργηθεί ένας διάλογος φόρμας, χρώματος και εννοιών, γίνεται η υπέρβαση της εννοιολογικής σύλληψης για να απελευθερωθεί το εικαστικό γεγονός.
Το αίτημα του καλλιτέχνη δεν είναι αποκλειστικά ελλαδοκεντρικό και ούτε κατά διάνοια ελληνοκεντρικό, εφ'όσον ως πολίτης του κόσμου ίπταται πάνω από τις πέντε ηπείρους, ανεξαρτήτως έθνους, χρώματος και γλώσσας. Εξ ου και το σύμπαν του είναι πάντα ανοιχτό, διαλογικό, επικοινωνιακό, στοχαστικό και αναστοχαστικό, ποτέ ακριβώς θραύσματα ούτε αποσπάσματα.
Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης χωροθετεί το χάος εντός του ανθρώπινου μικρόκοσμου, ενώ σε κάθε πτήση του προς το μακρόκοσμο των ουρανίων σωμάτων τα ουράνια είναι απολύτως γειωμένα στη μάνα-γη. Η «αδηφαγία» του για την έκφραση τον ωθεί να μετέλθει ό,τι υλικό βρίσκει μπροστά του, ώστε να χαρτογραφήσει αυτό που βλέπει και αυτό που ξεπερνά το βλέμμα, αυτό που ακούει κι αυτό που ξεπερνά το ακούειν.
Σε καμία περίπτωση δεν ανήκει στους καλλιτέχνες, οι οποίοι ιδεολογικοποιούν την τέχνη τους ή μανιφεστάρουν τις προθέσεις τους. Ετσι, ζωγραφίζει και δεν ζωγραφίζει, γράφει και ξεγράφει τους παπύρους, επαναχαράζει και αποχαράζει χώρες, τυπώνει βιβλία της ζωής, παιχνιδίζει με τις κατασκευές, λες και είναι μαγικά κουτιά αυτογνωσίας, επεμβαίνει σε αρχιτεκτονικά κτίσματα και τα μετατρέπει σε φαραωνικά μνημεία.
Όμως, εκεί που πάνε τα πράγματα να σοβαρέψουν και να αποκτήσουν τη μάσκα της σοβαροφάνειας, επέρχεται το χιούμορ το ανατρεπτικό, η καυστικότητα με κάμποση δόση γελοίου, η κριτική ματιά χωρίς να ακυρώνεται η ζώσα πραγματικότητα.
Συμπερασματικά, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης μάς καλεί να σκεφτούμε εκ νέου την κρίση, όχι με δόγματα και βεβαιότητες, όχι με σύμβολα και κώδικες που έχουμε ξεθάψει από το νεκροταφείο της Ιστορίας. Κρατάει από το παλαιό το σχήμα, τη μορφή και τη δομή, για να το ανακαινίσει, να του προσδώσει νέα πνοή, ζωή από τη ζωή του. Από την αναπνοή και τη ζωή όλων μας, στον πληθυντικό του Εμείς, της αλληλεγγύης.
[ΠΗΓΗ: Βασίλης Καλαμάρας, Η Ελλάδα της κρίσης σε μαύρο ακριλικό, ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑ, Ελευθεροτυπία Παρασκευή 1ηΑυγούστου 2014]