Είχαμε το «διακύβευμα», λέξη-καραμέλα που την κολλάμε παντού χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνει. Τώρα έχουμε την «αφήγηση» και το «αφήγημα». «Χρειαζόμαστε μια καινούρια αφήγηση» λέει και ξαναλέει ο Ευάγγελος Βενιζέλος και έχει βέβαια στο μυαλό του τη «μηχανή» που κατασκευάζει ιστορίες και χειραγωγεί τα πνεύματα.
Για την ανάγκη ενός νέου «αφηγήματος» μίλησε πρόσφατα ο Τάσος Γιαννίτσης. Και από κοντά τηλεοπτικοί ρεπόρτερ παπαγαλίζουν τη λέξη στα ελληνικά που ψελλίζουν κάθε βράδυ στα δελτία των 7, 8 και 9. Δεν ξέρω πού βρήκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος τη λέξη-όρο «αφήγηση» ή αν του την σφύριξε κάποιος περίπου ειδικός. Αλλά στην επικοινωνία η «αφήγηση» ως το προϊόν μιας διαδικασίας και μιας πειθαρχίας που στα αγγλοσαξονικά είναι γνωστή ως storytellingσημαίνει κατασκευή, ακόμη και ψέμα. Κοντολογίς ο κ. Βενιζέλος θέλει να μας πει πως «χρειαζόμαστε» (διαβάστε, χρειάζεται ο ίδιος) μια νέα κατασκευή, ένα νέο ψέμα. Δεν δυσκολευόμαστε να το πιστέψουμε.
Η πολιτική επικοινωνία χρησιμοποιεί κατά κόρον την αφήγηση.Τη χρησιμοποιούν το μάρκετινγκ, η διαφήμιση, οι μάνατζερ των εταιρειών για την κατασκευή ιστοριών γύρω από προϊόντα αλλά και για τις νέες οικονομικές μυθοπλασίες. Το gexit, πριν από λίγους μήνες, και τώρα το grecoveryείναι με τη σειρά τους αφηγήσεις, αποτελέσματα ενός storytellingπου γίνεται στην καρδιά των διεθνών οργανισμών, των επενδυτικών οίκων και των οίκων αξιολόγησης. Το υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ μας προμήθευσε πολλές πολεμικές αφηγήσεις, ακόμη και με τη μορφή games, για τις επεμβάσεις και τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και είναι σίγουρο ότι ο Εντρογάν θα φτιάξει την καινούρια, δική του αφήγηση για τα γεγονότα της πλατείας Ταξίμ (τη βλέπουμε κιόλας στις σελίδες των μέσων δικτύωσης).
Το storytellingστηρίζεται στη δύναμη των ιστοριών να παράγουν πραγματικότητα ή να αλλάζουν την πραγματικότητα. Και ίσως αυτό έχει στο νου του ο Βενιζέλος όταν επικαλείται την ανάγκη μιας νέας αφήγησης. Για την αφήγηση ως όργανο ελέγχου συστήνω το βιβλίο του ChristianSalmonStorytelling, η μηχανή που κατασκευάζει ιστορίες και χειραγωγεί τα πνεύματα, από τις εκδόσεις Πολύτροπον.
[ΠΗΓΗ: Νίκος Μπακουμάνης, Αφήγηση-Αφήγημα, άρθρο στον ημερήσιο τύπο]