Ας πούμε πως η Ελλάδα θα βγει κάποια στιγμή από τα υπόγεια του Μνημονίου -ματωμένη, φτωχή, με μισθούς επιβίωσης, μα με όλα τα εχέγγυα για νέα αφετηρία. Ανοίγει λοιπόν τα φτερά της με αρωγό ένα ανακαινισμένο κράτος, με έξωθεν καλή μαρτυρία και με αυτοδέσμευση ότι δεν θα βουτήξει εκ νέου στα θολά νερά του παρελθόντος. Έτσι, βγαίνει στις αγορές, πέφτει χρήμα από τις τράπεζες για επενδύσεις και ξεκινάει με νέο όχημα το φιλόδοξο ταξίδι της. Τι λέτε; Όλα καλά και ευοίωνα;
Οι σοβαρές χώρες όταν βρίσκονται μπροστά στα ερείπια, που έχει σωρεύσει μια καταστροφή -πόλεμος, οικονομική κρίση κ.ά.-, το πρώτο που κάνουν είναι να δουν τον εαυτό τους (τα μεγέθη, τις δυνατότητες, τις αντικειμενικές δυσκολίες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα) στην οθόνη της περιοχής, της ηπείρου και της υφηλίου. Πρωτίστως, να εξετάσουν το «πώς» θα διεκδικήσουν θέση στον χάρτη της παραγωγής, θέση ικανή να αναδείξει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά σε βάθος χρόνου και όχι πρόσκαιρα τον απηνή ανταγωνισμό. Το έπραξε η Ιταλία μετά τον δεύτερο πόλεμο. Και κατέκτησε περίοπτη θέση στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.
Το «πώς» της φιλόδοξης εξόδου, της νέας εκκίνησης, δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες μιας κυβέρνησης -ούτε μπορεί να αφεθεί στην αυτόνομη δυναμική της ιδιωτικής οικονομίας, στο ευφάνταστο του επιχειρείν. Η κρίσιμη αφετηριακή στιγμή, καθοριστική για το μέλλον μιας χώρας, απαιτεί όχι απλώς συνεργασία των δύο τομέων, κρατικού και ιδιωτικού, αλλά ένα ευρείας συνθέσεως θινκ τανκ, που θα αναλάβει να στοχαστεί, να σχεδιάσει λεπτομερώς και να ετοιμάσει συγκεκριμένο Σχέδιο για τη χώρα. Τι θα παράγει και γιατί, ώστε να εξασφαλιστεί όσο είναι δυνατόν το βιώσιμον και αποδοτικόν της παραγωγής, πού πρέπει να δοθεί βάρος στον τομέα των Υπηρεσιών, ποια παραγωγικά πεδία προκρίνονται για να χρηματοδοτηθούν, τι επιβάλλεται να γίνει εσπευσμένως και τι μεσοπρόθεσμα ή στο απώτερο μέλλον. Και, φυσικά, πώς θα εξασφαλιστούν οι ικανοί και αναγκαίοι πόροι.
Ένα διευκρινιστικό εμβόλιμο: η κρισιμότης των στιγμών υποχρεοί τους πάντες να κινητοποιηθούν προς την κατεύθυνση αυτή. Ακόμη και στην ακραία περίπτωση, κατά την οποία θα υπάρχει μια κυβέρνηση που εμφορείται από αμιγώς κρατικοκεντρικές ιδέες και θέλει να υπαγάγει την οικονομία υπό κρατικό έλεγχο, ακόμη και αυτή είναι υποχρεωμένη εκ των πραγμάτων να στοχαστεί για το παραγωγικό μέλλον της χώρας. Το αν καρπώνονται την υπεραξία οι ιδιώτες ή το κράτος, δηλαδή η κοινωνία, ασφαλώς και είναι σοβαρό ζήτημα. Αλλά αν τα παραγόμενα προϊόντα μένουν στα αζήτητα, αν οι προσφερόμενες υπηρεσίες δεν είναι ανταγωνιστικές, με αποτέλεσμα η χώρα να παραπαίει ξανά, οι πρώτοι που θα πληγούν είναι οι εργαζόμενοι. Ιδού η σημασία της ανταγωνιστικότητος, την οποία μυκτηρίζουν οι σεσημασμένοι της ευκολίας και του ιλαρού δογματισμού.
Όταν υπάρξει Σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση και τον προσανατολισμό της χώρας, ο ρόλος του κράτους θα παραμείνει καίριος, αλλά θα είναι ριζικά διαφορετικός από αυτόν του παρελθόντος. Το κράτος, πέραν των σημαντικών τομέων που θα έχει τον κύριο λόγο ή θα διαχειρίζεται το ίδιο (αμυντική βιομηχανία, ενέργεια, πλουτοπαραγωγικές πηγές, νερό κ.τ.λ.), θα συμβουλεύει, θα ενισχύει με επιστημονικό δυναμικό, θα στέκεται αρωγός παραγωγών και επιχειρήσεων που έχουν εξαγωγικές δραστηριότητες, θα ελέγχει την ποιότητα προϊόντων και Υπηρεσιών, θα λύνει προβλήματα γραφειοκρατίας, θα επιβραβεύει. Θα νοιάζεται μ'άλλα λόγια. Θα βρίσκεται σε εγρήγορση. Από τον τελευταίο υπάλληλο των αρμοδίων υπηρεσιών μέχρι τον έσχατο πρέσβη σε χώρα όπου εξάγονται ελληνικά προϊόντα.
Το 1904, ένα ζευγάρι Ευρωπαίων αφίχθη στην Αθήνα με αυτοκίνητο(!) και θέλησε να επισκεφθεί την Ολυμπία. Αλλά πώς να πάει; Μετά την Κόρινθο ούτε κατσικόδρομοι της προκοπής δεν υπήρχαν. Τελικά, φόρτωσαν το αυτοκίνητο στο τραίνο, βοήθησαν κάτι μουλαράδες μετά την Πάτρα και έτσι, με χίλια βάσανα, έφτασαν κάποτε στην Ολυμπία... Εναν αιώνα μετά, το 2004, η Ελλάδα δεν είχε κατορθώσει ακόμη να φτιάξει δρόμο της προκοπής για την Ολυμπία! Η χώρα που φιλοξενούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες -με την Ολυμπία στο κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος- διέθετε, και, φευ, διαθέτει, έναν ανεκδιήγητο δρόμο, κίνδυνο-θάνατο για ιθαγενείς και τουρίστες. Το ίδιο με τους Δελφούς, την Επίδαυρο, τη Δωδώνη, τη Νικόπολη.
Το τι δείχνει το ως άνω χαρακτηριστικό παράδειγμα, το τι αποκαλύπτει για την ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού, είναι προφανές. Κι όποιος δεν καταλαβαίνει…
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Υπάρχουν ορισμένες φράσεις που ομορφαίνουν το λόγο μας και συμπυκνώνουν νοήματα που θα δυσκολευόμασταν να εκφράσουμε περιφραστικά. Μια από αυτές χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να δηλώσουμε πως κάτι είναι τόσο απαραίτητο που χωρίς αυτό δεν γίνεται κάτι άλλο, δηλαδή είναι «εκ των ων ουκ άνευ»]
[ΠΗΓΗ: Γιάννης Τριάντης, ΑΝΤΙ – παρά – ΘΕΣΕΙΣ στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 14-03-2014]