Σήμερα επικρατεί μια ατέλειωτη φλυαρία για τα οξύτατα και σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Διαλύεται μπροστά μας μια κοινωνία και δεν έχουμε, όπως φαίνεται, ούτε τα εργαλεία ούτε το γλωσσάρι για να ονοματίσουμε και να κατανοήσουμε τα πράγματα. Και αναζητούμε τυφλοσούρτες στο παρελθόν.
Η Ανανεωτική Αριστερά είναι ο μόνος πολιτικός οργανισμός στη χώρα μας που έχει τολμήσει, δεκαετίες τώρα, να ανοίξει τα ντουλάπια με τους σκελετούς και να βγάλει στο φως τα δικά της κρίματα. Κι ας της κουνάνε το δάχτυλο εκείνοι που ακόμα λιβανίζουν τους δωσίλογους ή τους χουντικούς. Αυτό, ναι, αποτελεί εγγύηση ήθους και τόλμης. Έχοντας αυτό το «ηθικό πλεονέκτημα», η γεμάτη αντιφάσεις και δυσκολίες πορεία της ανανεωτικής Αριστεράς, από την ΕΔΑ ήδη ως το άδοξο τέλος του ΚΚΕ Εσωτερικού, κατέκτησε μια ηγεμονική θέση στην ελληνική κοινωνία και οι ιδέες των διαφόρων και διαφορετικών εκδοχών της «κομμουνιστικής ανανέωσης» μπόλιασαν καθοριστικά ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Υπάρχουν συνέχειες που δουλεύουν στις συνειδήσεις των ανθρώπων μ’ έναν τρόπο βουβό. Έτσι, η ριζοσπαστική και ανανεωτική Αριστερά καλείται σήμερα εκ των πραγμάτων να ανασκουμπωθεί, ν’ αφήσει ήσυχους τους πεθαμένους και να δράσει αποτελεσματικά σ’ έναν ολότελα καινούργιο κόσμο, πετώντας ή αναθεωρώντας ό,τι από τους παλιούς της τρόπους δεν απαντά στα σημερινά ερωτήματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ΩΡΙΜΑΖΕΙ ΒΙΑΙΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΡΑΓΔΑΙΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ
Αν έχω δημόσια σταθεί κριτικά απέναντι σε συγκεκριμένες επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ, έχω λόγους, νομίζω, να είμαι αισιόδοξος για εκείνα που έρχονται. Το κόμμα αυτό ωριμάζει βιαίως και με ραγδαίους ρυθμούς. Πασχίζει να απαλλαγεί από παρωχημένα συνταγολόγια του παρελθόντος και να επινοήσει ρηξικέλευθα πεδία παρέμβασης και δράσης. Δύσκολη δουλειά. Και ακόμη πιο δύσκολη είναι να εγγράψει η Αριστερά στο πολιτικό της σχέδιο τις υπαρκτές πιθανότητες διαψεύσεων ή υποχωρήσεων, ανοίγοντας το δρόμο στη δράση και στις πρωτοβουλίες των ενεργών πολιτών.
Μια μελλοντική κυβέρνηση με κορμό ένα αριστερό κόμμα μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην Ευρώπη;
Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού οδηγεί την Ευρώπη στην καταστροφή και τη διάλυση. Με τρόπο βίαιο για τις κοινωνίες και διαλυτικό για τις οικονομίες και τους πολιτισμούς. Υποστηρίζω ότι το αντιευρωπαϊκό αίσθημα που δυστυχώς αναπτύσσεται σήμερα και διευρύνεται, από την Ιβηρική ως τα Ουράλια και από τη Μεσόγειο ως τις βόρειες θάλασσες, είναι παράγωγο της κυρίαρχης πολιτικής που παραλύει το κοινωνικό κράτος, τα δικαιώματα και τη δημοκρατία, όλα όσα δηλαδή περιέχονται στην ιδέα της ευρωπαϊκής παράδοσης. Τούτη η καταστροφή, αν και δεν αναιρεί την παραδοσιακά γνωστή μας διάκριση Αριστεράς και Δεξιάς, θέτει επί τάπητος την ανάγκη σύστασης μιας μεγάλης συμμαχίας για την υπεράσπιση της ευρωπαϊκής παράδοσης και προοπτικής. Και μας θυμίζει ότι η σημερινή Ευρώπη δεν έχει πια καμία σχέση με αυτό που οραματίστηκαν ακόμη και οι συντηρητικοί πολιτικοί που την θεμελίωσαν. Με αυτή την έννοια, η ευρωπαϊκή υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα έχει βαρύνουσα σημασία, διότι θυμίζει πως το πρόβλημα της Ελλάδας –και όσων χωρών βρίσκονται ή θα βρεθούν στην ίδια θέση- είναι κεντρικό ευρωπαϊκό ζήτημα. Η υποψηφιότητα αυτή οδηγεί σε έναν αναπροσανατολισμό της συζήτησης για την Ευρώπη, θυμίζοντας ότι η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη είτε θα αλλάξει είτε θα διαλυθεί με τον πιο δραματικό τρόπο.
«Το θέμα είναι τώρα τι λες: καλά φάγαμε, καλά ήπιαμε, καλά τη φέραμε τη ζωή μας ως εδώ, μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας. Το θέμα είναι τώρα τι λες;»
Τελικά, για όλα τα παρεπόμενα της κρίσης φταίει ο νεοφιλελευθερισμός ή το κεφάλι το κακό μας; Ο Ποιητής θα απαντούσε ότι «φταίει και το κεφάλι το κακό μας». Ασφαλώς και χρειάζονται μεγάλες τομές στο κράτος, στην οικονομία, στη νομοθεσία. Χρειάζεται να λειτουργεί επιτέλους το Δημόσιο, να λειτουργούν αποτελεσματικά οι υπηρεσίες. Χρειάζονται ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις στην Υγεία, στην Παιδεία. Πρέπει να ξαναδώσουμε στη λέξη «μεταρρύθμιση» το θετικό της περιεχόμενο. Ιδού, λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρόν για την Αριστερά, τους συνοδοιπόρους και τις παραφυάδες της
[ΠΗΓΗ: Νίκος Θεοτοκάς, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αποσπάσματα από συνέντευξή του στο Γρηγόρη Μπέκο που δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ 16 Μαρτίου 2014]