ΠΡΟΣΟΧΗ στους ματαιόδοξους, γιατί είναι σχεδόν πάντα πονηροί: είναι πολύ ικανοί στους ελιγμούς και για να κόψουν δρόμο στήνουν παγίδες!
(ανέκδοτο με επιμύθιο):μη βάλεις ποτέ στόχο να ξεπεράσεις αυτούς που βοηθάς ούτε και ν’ αφήσεις να σε υπερτιμούν σαν να ήσουν κάτι εξαιρετικό. Το ότι είσαι στ’ αλήθεια κάτι εξαιρετικό κι αυτή η εμπειρία σημαντική, ισχύει μόνο όταν τη δέχεσαι απ’ έξω προς τα μέσα… Και μην ξεχνάς ότι στην Ιστορία, οι μεγάλες καταστροφές προκλήθηκαν μετά την άνοδο στην εξουσία ανθρώπων που θεωρούσαν τον εαυτό τους σπουδαίο ή μοναδικό. Και τη πολύ μεγαλύτερη ζημιά την έκαναν πάντα κάποιοι που έλεγαν: «Ιδού ποια είναι η αλήθεια» και ποτέ όσοι υποστήριζαν ότι δεν ήξεραν κι όσοι δέχονταν την ανεπάρκειά τους
Ένα άλογο μέσα στη μπανιέρα (ανέκδοτο από το βιβλίο του ΜΠΟΥΚΑΪ «Από την άγνοια στη Σοφία)
Μια μέρα, καθώς ο φίλος μου ο Εδουάρδο περπατούσε στον κεντρικό δρόμο Σάντα Φε του Μπουένος Άιρες, είδε έκπληκτος μια γυναίκα που προσπαθούσε να σπρώξει ένα άλογο προς το εσωτερικό ενός πολυτελούς κτιρίου. Χωρίς να ο συνειδητοποιήσει, ο φίλος μου στάθηκε εκεί όρθιος να κοιτάζει την παράλογη κατάσταση.
Όταν αντιλήφθηκε την παρουσία του απρόσμενου θεατή, η γυναίκα του είπε: «Σας παρακαλώ κύριε, μπορείτε να βάλετε ένα χεράκι;»
Ο φίλος μου ο Εδουάρδο που είναι, όντως, πολύ ιππότης, πήγε αποφασιστικά κοντά της και τη βοήθησε να χώσει το ζώο στη μαρμάρινη απαστράπτουσα είσοδο του κιρίου.
-«Μια που είστε εδώ», είπε η γυναίκα, «δε με βοηθάτε να το βάλω και στο ασανσέρ;»
Ο Εδουάρδο ανασήκωσε τους ώμους και τράβηξε τα χαλινάρια του αλόγου ώσπου το έβαλε ολόκληρο μέσα στην καμπίνα. Στριμωγμένος δίπλα στα κουμπιά του ασανσέρ, ο Εδουάρδο δεν είχε άλλη επιλογή παρά να δεχθεί την παράκληση της γυναίκας που του έλεγε απ’ την άλλη μεριά του αλόγου:
-«Πατήστε το δώδεκα παρακαλώ».
Όταν σταμάτησε το ασανσέρ, έβαλαν και οι δυο μαζί το άλογο στο πολυτελές διαμέρισμα της κυρίας.
Ο φίλος μου ο Εδουάρδο άρχισε να αισθάνεται άβολα με την κατάσταση. Ένα τέτοιο ζώο πάνω στα αστραφτερά πατώματα, δίπλα στις ταπετσαρίες και στις μπροκάρ πολυθρόνες…
-«Θα με περνάτε για τρελή…» του είπε η γυναίκα.
Ο φίλος μου ο Εδουάρδο είναι, το δίχως άλλο, αληθινός ιππότης. Όμως ψέματα δεν μπορεί να πει:
-«Τρελή… Για να πω την αλήθεια, ναι» της απάντησε.
-«Ας συμφωνήσουμε σε κάτι» του πρότεινε η κυρία. «Αν με βοηθήσετε να το πάω μέσα στο δωμάτιο θα σας δώσω μιαν εξήγηση».
Ο Εδουάρδο ένιωσε να του γυρίζει το στομάχι, αλλά επειδή είναι ιππότης και, επιπλέον, αρκετά περίεργος, δέχτηκε. Μαζί έσπρωξαν το ζώο στο δωμάτιο και συγκεκριμένα στην κρεβατοκάμαρα με το μπάνιο.
Και πιο συγκεκριμένα το έβαλαν μέσα στη μπανιέρα…
Εκεί, η γυναίκα έδεσε αποφασιστικά τα χαλινάρια του ζώου στη βρύση και κάλεσε τον Εδουάρδο για έναν καφέ που τον είχε κερδίσει επάξια.
«Θα σας εξηγήσω» είπε η γυναίκα. «Είμαι παντρεμένη μ’ ένα ξεροκέφαλο και η αλήθεια είναι πως έχω αγανακτήσει πια με τη συμπεριφορά του. Κάθε φορά που του λέω: «Ούγκο, είναι έξι η ώρα», μου απαντάει: «Το ξέρω πως είναι έξι η ώρα». Εγώ επιμένω και του διευκρινίζω: «Στο λέω γιατί έχουμε κανονίσει να πάμε στους Ροδρίγκες». Κι εκείνος μου λέει: «Το ξέρω πως έχουμε κανονίσει να πάμε στους Ροδρίγκες». «Ναι, αλλά σήμερα είναι Παρασκευή κι έχει πολλή κίνηση», προσπαθώ να του εξηγήσω. Κι εκείνος μου λέει όλο ειρωνεία: «Το ξέρω ότι τις Παρασκευές έχει πολλή κίνηση». Μ’ έχει φέρει ως εδώ…
-«Δεν καταλαβαίνω όμως…» είπε ο Εδουάρδο, ο οποίος είναι οριστικά και αμετάκλητα ιππότης.
-«Σήμερα είναι Τρίτη» του εξηγεί η κυρία. «Ο άνδρας μου θα έρθει αργά από το τένις, όπως κάνει πάντα, και θα βιάζεται για να μην αργήσει στην παράσταση του θεάτρου που θέλει πολύ να δει. Θα μπει σχεδόν τρέχοντας απ’ αυτή εδώ την πόρτα, θα βγάλει το πουκάμισο στην τραπεζαρία και το παντελόνι του στο διάδρομο και θα μπει στην κρεβατοκάμαρα… Θα πετάξει τα ρούχα του στο πάτωμα και θα τρέξει να κάνει μπάνιο για να φύγει αμέσως. Σε λίγα δευτερόλεπτα θα ’χει πεταχτεί έξω γυμνός, με το μπουρνούζι, και θα φωνάζει: «Μαρίααααααααα!!! Είναι ένα άλογο μέσα στη μπανιέρα!!!». Και τότε, θα έχει έρθει η δική μου μεγάλη στιγμή. Θα τον κοιτάξω με ύφος όλο αυτοπεποίθηση και θα του πω:
«Το ξέρωωωωωω ότι είναι ένα άλογο μέσα στη μπανιέρα»
Ο Εδουάρδο σηκώθηκε και έφυγε χωρίς να πει λέξη. προπαντός, διότι ο Εδουάρδο είναι Ιππότης με γιώτα κεφαλαίο.
Ο αληθινός δάσκαλος ποτέ δεν θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο από κανέναν κι από τίποτα. Ζει με τη βεβαιότητα ότι είναι, απλώς, ένας άνθρωπος, ένα απλό ανθρώπινο πλάσμα. Ίσως ούτε καν «προσωπικότητα», ούτε καν «άτομο». Ένα ον ικανό να συμπεριλάβει μέσα του όλο το σύμπαν μαζί με τα αντίθετα και τις αντιφάσεις του, και να τα αποδεχτεί ως μέρος μιας και μόνης αλήθειας.
Έτσι, λοιπόν, κάθε φορά που αληθινά νομίζεις ότι ξέρεις κάτι που μπορεί να φανεί χρήσιμο σε άλλους, βεβαιώσου ότι έχεις βρει μέσα σου το υπέρτατο σημείο μετριοφροσύνης προτού σκεφτείς να το διδάξεις.
Στη μοναξιά του δάσους ξαφνικά πέφτει ένα δένδρο. Δεν υπάρχει κανένα ζωντανό πλάσμα να ακούσει το θόρυβο!
Το σήμερα είναι το Αύριο του παρελθόντος μας:. Μην κλείνεις τα μάτια στο απολύτως προφανές: μπορείς να απολαύσεις μονάχα το παρόν, έστω κι αν το παρόν είναι η πύλη απ’ την οποία μπαίνει ο πόνος των σημερινών απογοητεύσεων
α] ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
«Κανείς δεν ήξερε πως το πρόσωπό μου δεν ήταν αληθινό,και με πόση πανουργία (κι άλλα ταπεινά τεχνάσματα) συγκράτησα αυτή την αμφίβολη προσωπίδα, γιατί απ’ την πρώτη μέρα είχαμε χάσει κιόλας το πιο σημαντικό, κι ήμασταν πάντα τόσο λίγο εδώ, σαν τα χέρια των ζητιάνων που επιστρέφουν τη νύχτα στον παλιό τους κάτοχο, φυσικά, το σπίτι ήταν πάντα κλειδωμένο, μα κι ο άλλος είχε μπει πολύ πριν,
«πρέπει να βγω, σκέφτηκα, αλλιώς είμαι χαμένος»,κι ίσως να το κατόρθωνα, αν δε με πρόδινε το βήμα μου, αυτό το προσεκτικό βήμα των φτωχών, σαν να θέλουν ν’ αποφύγουν το χειρότερο, τόσο σαστισμένο, που ακόμα κι αν δεν υπήρχε ουρανός εμείς εκεί θα πηγαίναμε…»[Τάσος Λειβαδίτης, Σκοτεινή Πράξη (χορικό) 1974]
β] ΑΔΡΑΞΕ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ (carpediem)
«μονάχα όσοι δεν ανέβηκαν ποτέ στο τρένο προς τη σοφία, περνούν τη ζωή τους με την προσδοκία ενός καλύτερου μέλλοντος»
γ] «Θάλαττα, θάλαττα» και ΟΥΡΑΝΟ γαλάζιο (γιατί οι όμορφες μικρές στιγμές, τι άλλο μπορεί να σημαίνουν;)
Πολλές φορές στη ζωή σου θα φτάνεις στο ίδιο σταυροδρόμι. Και κάθε φορά θα έχεις να επιλέξεις ανάμεσα στο σεβασμό προς τους άλλους και το σεβασμό προς τον εαυτό σου. Μακάρι να διαλέγεις πάντα το καλύτερο για σένα. Θα είναι μια στάση συνεπής, έστω κι αν φαίνεται στους άλλους ανακόλουθη. «Ένας άνθρωπος που ψάχνει, ξέρει καλά πόσα πολλά δεν ξέρει».
(υστερόγραφο) Για πολύ καιρό, υπερασπιζόμουν το δικαίωμα να είμαι αντιφατικός.
Έλεγα ότι ήταν λογικό κι αναμενόμενο ν’ αλλάζεις γνώμη, κι ότι σημασία δεν είχε η αντίφαση από μόνη της, αλλά η συνέπεια.
Διαβάζοντας και ακούγοντας τους δασκάλους, έμαθα ότι «συνέπεια» σημαίνει τη «συνέχεια του λόγου», την «κληρονομιά». Μ’ άλλα λόγια, συνεπής σημαίνει πιστός στο παρελθόν, πιστός σ’ αυτό που άλλοι έβαλαν μέσα του.
Διαβάζοντας και ακούγοντας τους δασκάλους, έμαθα ότι «συνέπεια» σημαίνει τη «συνέχεια του λόγου», την «κληρονομιά». Μ’ άλλα λόγια, συνεπής σημαίνει πιστός στο παρελθόν, πιστός σ’ αυτό που άλλοι έβαλαν μέσα του.
Τώρα πια δεν πασχίζω να είμαι συνεπής με τη λογική…
Αυτό που θα ήθελα, θα ήταν να εναρμονιστώ, στο μέτρο του δυνατού, με τη λογική και, αν γίνεται… Αν είμαστε συνεπείς προς το παρελθόν μας, τότε είμαστε υποχρεωτικά δεμένοι πάνω του, κι αυτό σημαίνει ότι ζούμε όπως κάποιος απ’ το παρελθόν, κάποιος που υπήρξε κάποτε και μας άφησε τα αχνάρια του.
Ναι, αλλά ίσως τότε εγώ, να μην είμαι πια εγώ
Αν επιμένω να είμαι συνεπής, τότε επιμένω να ζω μια συνεχώς επαναλαμβανόμενη ιστορία, κι αυτό σημαίνει ότι δεν επιτρέπω στη ζωή να μου προσφέρει τίποτα καινούργιο, κι ούτε κι εγώ προσφέρω ποτέ κάτι καινούργιο.
Ο γνώστης είναι κάποιος που ξέρει ποιος είναι ο ίδιος, κι όμως παραδέχεται χωρίς ντροπή ότι δεν μπορεί να προβλέψει τις μελλοντικές του πράξεις, ούτε διαθέτει τα κριτήρια για να αξιολογήσει σωστά τι θα συμβεί στο μέλλον και πως θα αντιδράσει στα γεγονότα.
Αν επιμένω να είμαι συνεπής, τότε επιμένω να ζω μια συνεχώς επαναλαμβανόμενη ιστορία, κι αυτό σημαίνει ότι δεν επιτρέπω στη ζωή να μου προσφέρει τίποτα καινούργιο, κι ούτε κι εγώ προσφέρω ποτέ κάτι καινούργιο.
Ο γνώστης είναι κάποιος που ξέρει ποιος είναι ο ίδιος, κι όμως παραδέχεται χωρίς ντροπή ότι δεν μπορεί να προβλέψει τις μελλοντικές του πράξεις, ούτε διαθέτει τα κριτήρια για να αξιολογήσει σωστά τι θα συμβεί στο μέλλον και πως θα αντιδράσει στα γεγονότα.
Η Μάρθα Μόρις διασώζει αυτές τις παραδοσιακές συμβουλές:
Αν μένεις ακίνητος, δεν είσαι πια ποτάμι,
γίνεσαι βάλτος,
και η ζωή δεν κυλά μέσα από σένα.
Τα λουλούδια πάντα θα ανοίγουν την άνοιξη,
αλλά αν δεν ανοίξεις το παράθυρό σου
ποτέ δεν θα μυρίσεις το άρωμά τους.
γίνεσαι βάλτος,
και η ζωή δεν κυλά μέσα από σένα.
Τα λουλούδια πάντα θα ανοίγουν την άνοιξη,
αλλά αν δεν ανοίξεις το παράθυρό σου
ποτέ δεν θα μυρίσεις το άρωμά τους.
Τα πουλιά πάντα θα γυρίζουν μετά το χειμώνα,
όμως, αν δε σηκώσεις το βλέμμα σου στον ουρανό,
ούτε που θα το πάρεις χαμπάρι.
Ο ήλιος, σίγουρα, θα βγει αύριο το πρωί,
όμως αν αφήσεις τις πόρτες σου κλειστές
οι ακτίνες ποτέ, μα ποτέ…
δεν θα φωτίσουν το δωμάτιό σου.
όμως, αν δε σηκώσεις το βλέμμα σου στον ουρανό,
ούτε που θα το πάρεις χαμπάρι.
Ο ήλιος, σίγουρα, θα βγει αύριο το πρωί,
όμως αν αφήσεις τις πόρτες σου κλειστές
οι ακτίνες ποτέ, μα ποτέ…
δεν θα φωτίσουν το δωμάτιό σου.
Η ζωή είναι μια πάλη ανάμεσα στην επιθυμία μας και την πραγματικότητα που μας επιβάλλεται, αλλά είναι και μια πάλη ανάμεσα στη δική μας συνεπή
ταυτότητα και την αυθεντική αυθόρμητη ύπαρξη.
Όσο ωραίο όνομα κι αν έχει η φυλακή μας κι όσο καλή ζωή κι αν κάνει κανείς φαινομενικά, όταν είναι μέσα… είναι φυλακισμένος! Όποιος ζει σύμφωνα με μια ιδέα που τον περιορίζει, καταλήγει αιχμάλωτος της, έστω κι αν δεν του περνάει ποτέ απ’ το μυαλό να δραπετεύσει – Τάδε έφη ΧΟΡΧΕ ΜΠΟΥΚΑΪ στο βιβλίο του «Από την ΑΓΝΟΙΑ στη ΣΟΦΙΑ»
